Inzetten op duurzame mobiliteit: “Het beste fietsplan is een autoplan”

Duurzame mobiliteit is een onderwerp waar steeds meer bedrijven, steden en gemeenten zich op richten. Voor de derde aflevering van onze podcast 'Kilowattuur' zaten we samen met Delphine Eeckhout, Mobility Expert en Manager bij Traject. Delphine deelt haar wijsheid over duurzame mobiliteit en hoe de fiets daar een centrale rol in speelt. De volledige podcast is te bekijken op ons Youtube-kanaal en te beluisteren op Spotify. De samenvatting van het gesprek lees je hier nog eens zwart op wit.

Een duurzaam Traject

Traject is al dertig jaar een koploper op het gebied van mobiliteit. Zij bieden advies en ondersteuning aan bedrijven, steden en gemeenten die willen inzetten op (duurzame) mobiliteit. Met haar 15 jaar ervaring bij Traject is Delphine Eeckhout de perfecte persoon om te praten over onze gedeelde passie voor duurzame mobiliteit en de rol van de fiets hierin.

Hoe kunnen bedrijven inzetten op mobiliteit?

Er is een duidelijke evolutie zichtbaar in duurzame mobiliteit. Waar vroeger vooral ingezet werd op mobiliteit vanuit een problematiek (zoals fileproblemen), richten bedrijven zich nu steeds meer op mobiliteit vanuit duurzaamheidsambities. Ze willen bijvoorbeeld werknemerstevredenheid vergroten, maatschappelijk verantwoord ondernemen of een echt verschil maken als bedrijf. De eerste stap, volgens Delphine, is vooral nadenken over de motivatie:

"Een van de eerste stappen is het heel duidelijk definiëren van het waarom. Wat is de motivator om werk te maken van mobiliteit? Vroeger lag de motivatie vooral bij problemen, zoals te veel files. Nu zien we dat bedrijven meer inzetten op mobiliteit vanuit duurzaamheidsambities, werknemerstevredenheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het is belangrijk dat het management deze motivatie begrijpt en het belang ervan inziet. Zo ontstaat er draagvlak binnen de organisatie."

De totale kost van mobiliteit

Vaak denken bedrijven dat duurzame mobiliteit gepaard gaat met grote investeringen. Maar volgens Delphine is het altijd een investering die zichzelf snel terugverdient. Uit onderzoek blijkt namelijk dat fietsende medewerkers productiever en gelukkiger zijn, wat uiteindelijk resulteert in kostenbesparingen.

Delphine: “We weten dat fietsende medewerkers productiever en gelukkiger zijn dus dat die investeringen snel terug opbrengen. Je moet je ook afvragen “What is the cost of doing nothing?”, als je niet gaat investeren in mobiliteit en je verliest aan concurrentiepositie en werknemerstevredenheid, dan is dat ook een kost.”

De bijdrage van de fiets aan mobiliteit

De fiets is volgens Delphine altijd een belangrijk onderdeel van de oplossing. Toch blijkt dat er nog veel onbenut fietspotentieel is in België. We weten dat meer dan de helft van de werknemers op maximum 15 km van hun werk wonen, dat is dus een groot fietspotentieel dat nog niet terugkomt in de cijfers. Daarnaast weten we dat het landschap in Vlaanderen redelijk vlak is. Er zijn ook heel veel investeringen gedaan in fietsinfrastructuur en cultuur. Wat fietsen naar het werk veel gemakkelijker en toegankelijker maakt.

“De fiets komt altijd terug in ons advies”

Traject merkt dat er bij de organisaties waar ze langsgaan, vaak nog een fietspotentieel onbenut is waar extra winsten te behalen zijn. Fietsleasing is daar volgens Delphine de perfecte oplossing voor:

“Wij zijn al lange tijd voorstander van fietsleasing, omdat je daarmee werknemers de mogelijkheid geeft om een fiets samen te stellen naar hun behoefte, net zoals dat al jaren met auto's wordt gedaan.”

Waar moet een bedrijf nu precies mee rekening houden als ze willen inzetten op fietsen? Delphine vertelt dat een goede fietsinfrastructuur onontbeerlijk is. Een basisvoorwaarde is bijvoorbeeld dat er een degelijke fietsenstalling is en dat faciliteiten zoals douches, kleedruimtes en lockers voldoende uitgerust zijn.

Wat doet Traject voor steden en gemeenten?

Naast bedrijven, zet Traject zich ook in voor steden en gemeenten. Traject ondersteunt hen dan met strategisch advies (bijvoorbeeld bij het opstellen van mobiliteitsplannen, fietsplannen en parkeerbeleidsplannen) en operationele advies (bijvoorbeeld bij het ondersteunen van mobiliteitsdiensten en participatieprocessen).

Vlaamse ambtenaren kunnen nu ook een deel van hun eindejaarspremie of vakantiedagen inruilen voor een fiets. Toch zijn er nog steeds veel ambtenaren die daar geen gebruik van maken. Volgens Delphine is het cruciaal dat lokale besturen hierop inzetten, om zo een voorbeeld te zijn voor bewoners en bedrijven:

“De rolmodelfunctie van lokale besturen wordt nog te weinig benut. We kunnen niet verwachten dat bewoners zich duurzaam verplaatsen of bewuster de auto gebruiken, als de lokale besturen zelf niet laten zien wat er mogelijk is.”

Het beste fietsplan is een autoplan

In de meeste steden en gemeenten is de ruimte zeer beperkt, daarom moeten er vaak drastische keuzes worden gemaakt:

“Het beste fietsplan is eigenlijk een autoplan, waarbij er ruimte vrijgemaakt wordt van de auto naar duurzame vervoermiddelen zoals de fiets.”

Naast deze ‘model shift’ is er ook een ‘mental shift’ nodig. Eerst is er een mental shift nodig bij het management, zodat er draagkracht is, en pas daarna kan je overgaan naar duurzame veranderingen in mobiliteit voor de bewoners.